Xuất Khẩu Qua Đường Sắt: TEU Tăng 283% Trong 6 Tháng Đầu 2025

Giới thiệu về vận tải đường sắt trong xuất khẩu

Vận tải đường sắt ngày càng khẳng định vai trò trong xuất khẩu hàng hóa. Trong 6 tháng đầu 2025, số container (TEU) xuất khẩu qua đường sắt tăng 283%. Sự bùng nổ này chủ yếu đến từ tuyến liên vận Việt – Trung. Hàng hóa từ Việt Nam đi các nước ASEAN và xa hơn như châu Âu cũng tăng mạnh. Xu hướng này mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam. Vận tải đường sắt giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả logistics.

• Tầm quan trọng: Tăng trưởng vượt bậc, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu.

• Lợi ích chính: Tiết kiệm chi phí, vận chuyển nhanh, an toàn.

• Tuyến nổi bật: Liên vận Việt – Trung qua Quảng Tây.

Tại sao vận tải đường sắt được ưa chuộng?

Tuyến đường sắt liên vận Việt – Trung khởi hành từ Quảng Tây vận chuyển 18.870 TEU trong nửa đầu 2025. So với cùng kỳ năm trước, con số này tăng 283%. Các mặt hàng như phụ tùng ô tô, ván sợi (MDF) dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng. Phụ tùng ô tô đạt 2.528 TEU, tăng 100%. Ván sợi đạt 4.580 TEU, tăng 398%. Vận tải đường sắt mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với đường biển.

1. Tiết kiệm chi phí vận chuyển

• Giá cước đường sắt thấp hơn đường biển trong bối cảnh cước biển tăng cao.

• Doanh nghiệp tránh được chi phí thuê container rỗng đắt đỏ.

• Hiệu quả thông quan nhanh, giảm chi phí lưu kho.

2. Tốc độ và độ tin cậy cao

• Tàu liên vận Việt – Trung chạy đều, đảm bảo lịch trình ổn định.

• Thời gian vận chuyển sang Trung Quốc chỉ 3-5 ngày.

• Phù hợp với hàng hóa cần giao nhanh như nông sản, điện tử.

3. Đa dạng hóa phương thức vận chuyển

• Giảm phụ thuộc vào đường biển, đặc biệt khi cảng biển tắc nghẽn.

• Kết nối với các nước ASEAN, Trung Á, châu Âu qua đường sắt.

• Hỗ trợ vận chuyển hàng lẻ (LCL) hiệu quả hơn.

Thực trạng vận tải đường sắt tại Việt Nam

Ngành đường sắt Việt Nam đang cải thiện hạ tầng để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu. Tuyến liên vận Việt – Trung qua ga Đồng Đăng – Bằng Tường vận hành ổn định. Trong 6 tháng đầu 2025, doanh thu đường sắt tăng trưởng hai con số. Các doanh nghiệp logistics tại Quảng Tây như Công ty Vận tải Quốc tế báo cáo khối lượng tăng 128%. Hàng hóa xuất khẩu từ 25 tỉnh, thành Trung Quốc qua Việt Nam rất đa dạng.

• Cơ sở hạ tầng: Nâng cấp ga, tăng tần suất tàu liên vận.

• Hàng hóa chính: Phụ tùng ô tô, ván sợi, hạt nhựa, thép.

• Phạm vi vận chuyển: Kết nối Việt Nam, Lào, Thái Lan, châu Âu.

Lợi ích cụ thể của vận tải đường sắt trong xuất khẩu

Vận tải đường sắt mang lại lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam. Với kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 647,87 tỷ USD trong 10 tháng 2024, đường sắt đóng vai trò quan trọng. Hàng hóa xuất khẩu qua đường sắt không chỉ giới hạn ở Trung Quốc mà còn vươn xa hơn. Các thị trường như Nga, Đức được kết nối trong 24-27 ngày.

1. Giảm chi phí logistics

• Cước vận tải đường sắt thấp hơn 30-40% so với đường biển.

• Tiết kiệm chi phí thông quan nhờ quy trình đơn giản.

• Phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ.

2. Bảo đảm chất lượng hàng hóa

• Vận chuyển đường sắt ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết.

• Hàng hóa được bảo quản an toàn, tránh hư hỏng.

• Phù hợp với nông sản, thực phẩm đông lạnh.

3. Hỗ trợ xuất khẩu đa thị trường

• Tuyến đường sắt mở rộng đến Lào, Thái Lan, ASEAN.

• Kết nối châu Âu qua Trung Á, giảm thời gian so với đường biển.

• Hỗ trợ vận chuyển hàng hóa giá trị cao như điện tử.

Các mặt hàng xuất khẩu qua đường sắt

Hàng hóa xuất khẩu qua đường sắt rất đa dạng, đáp ứng nhu cầu nhiều thị trường. Trong 6 tháng đầu 2025, các mặt hàng chủ lực bao gồm:

• Phụ tùng ô tô: 2.528 TEU, tăng 100% so với cùng kỳ.

• Ván sợi (MDF): 4.580 TEU, tăng 398% so với năm trước.

• Nông sản: Thanh long, gạo, trái cây đông lạnh.

• Hạt nhựa, thép: Phục vụ sản xuất công nghiệp tại Trung Quốc.

Hàng hóa từ Việt Nam chủ yếu đi qua Cảng đường sắt quốc tế Nam Ninh. Từ đây, hàng được phân phối sang các nước ASEAN và xa hơn.

Quy trình xuất khẩu qua đường sắt

Quy trình vận chuyển hàng hóa qua đường sắt khá đơn giản và hiệu quả. Doanh nghiệp cần tuân thủ các bước sau:

1. Chuẩn bị hàng hóa: Đóng gói, kiểm tra chất lượng hàng xuất khẩu.

2. Ký hợp đồng vận chuyển: Thỏa thuận với công ty đường sắt hoặc logistics.

3. Khai báo hải quan: Hoàn tất thủ tục tại ga xuất phát như Đồng Đăng.

4. Vận chuyển hàng hóa: Tàu liên vận đưa hàng đến điểm đích.

5. Nhận hàng: Đối tác tại Trung Quốc hoặc ASEAN nhận hàng.

Thủ tục hải quan được xử lý nhanh chóng tại các ga liên vận. Điều này giúp giảm thời gian chờ đợi và chi phí phát sinh.

Những lưu ý khi xuất khẩu qua đường sắt

Để tối ưu hóa vận tải đường sắt, doanh nghiệp cần lưu ý:

• Chọn đối tác uy tín: Hợp tác với các công ty logistics có kinh nghiệm.

• Kiểm tra hạ tầng ga: Đảm bảo ga đáp ứng yêu cầu lưu trữ, bốc dỡ.

• Tuân thủ quy định hải quan: Tránh hàng cấm hoặc khai báo sai.

• Theo dõi lịch trình tàu: Đảm bảo hàng hóa giao đúng thời gian.

• Đa dạng hóa mặt hàng: Tận dụng cơ hội xuất khẩu hàng giá trị cao.

Doanh nghiệp cần tham khảo quy định tại Nghị định 08/2015/NĐ-CP về hải quan. Điều này giúp tránh rủi ro pháp lý trong vận chuyển.

Xu hướng tương lai của vận tải đường sắt

Vận tải đường sắt dự kiến tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2025. Với kim ngạch xuất nhập khẩu dự báo đạt 800 tỷ USD, đường sắt sẽ đóng vai trò lớn hơn. Các dự án nâng cấp hạ tầng đường sắt đang được triển khai. Công nghệ quản lý logistics như IoT, AI sẽ được tích hợp vào vận chuyển. Tuyến liên vận Việt – Trung sẽ mở rộng sang các nước ASEAN khác.

• Nâng cấp hạ tầng: Đầu tư vào ga, đường ray, toa tàu hiện đại.

• Ứng dụng công nghệ: Tự động hóa quy trình theo dõi, quản lý hàng.

• Mở rộng thị trường: Kết nối thêm các nước Trung Á, châu Âu.

Theo vietnamplus.vn, đường sắt sẽ trở thành “tuyến đường cao tốc” cho thương mại ASEAN. Điều này giúp Việt Nam giảm phụ thuộc vào vận tải biển.

Kết luận

Xuất khẩu qua đường sắt đang trở thành xu hướng tất yếu trong thương mại Việt Nam. Với mức tăng TEU 283% trong 6 tháng đầu 2025, đường sắt chứng minh tiềm năng lớn. Doanh nghiệp cần tận dụng lợi thế chi phí thấp, tốc độ nhanh và độ tin cậy cao. Tuyến liên vận Việt – Trung là động lực chính, mở ra cơ hội cho hàng Việt Nam vươn xa. Hãy đầu tư vào vận tải đường sắt để tối ưu hóa xuất khẩu

Xem thêm: 

Dịch vụ vận chuyển hàng hóa nội địa giá rẻ, siêu tốc

Vận chuyển gạo từ Huế đến Hà Tĩnh