Hàng siêu trường siêu trọng: tàu hỏa có lợi thế gì?

Một cánh tuabin gió dài 70 mét, một máy biến áp nặng hàng trăm tấn, hay các dầm thép khổng lồ cho dự án cầu đường… Đây là những loại hàng siêu trường siêu trọng mà không phải phương tiện nào cũng có thể vận chuyển an toàn.

Trong khi đường bộ gặp nhiều hạn chế, đường biển chỉ phù hợp quốc tế, thì tàu hỏa nổi lên như một giải pháp hiệu quả với khả năng chở khối lượng khổng lồ, an toàn và chi phí tối ưu.

Hàng siêu trường siêu trọng là gì?

Hàng siêu trường siêu trọng thường được định nghĩa là:

• Siêu trường: hàng có chiều dài, chiều cao, hoặc chiều rộng vượt quá kích thước cho phép của phương tiện thông thường.

• Siêu trọng: hàng có trọng lượng từ vài chục đến hàng trăm tấn.

Ví dụ điển hình:

• Cánh và trụ điện gió.

• Máy biến áp điện lực.

• Thiết bị nhà máy dầu khí.

• Dầm cầu, kết cấu thép công nghiệp.

Đặc điểm chung: kích thước quá khổ, trọng lượng quá tải, yêu cầu thiết bị chuyên dụng và kế hoạch vận chuyển chính xác.

Vì sao chọn tàu hỏa để vận chuyển hàng siêu trọng?

1. Khả năng chuyên chở lớn

Một đoàn tàu có thể kéo hàng trăm toa, mỗi toa chịu tải từ 60–120 tấn. Các toa phẳng hoặc toa thấp chuyên dụng có thể chở thiết bị dài đến vài chục mét. Điều này giúp vận chuyển khối lượng khổng lồ mà đường bộ khó đáp ứng.

2. An toàn vượt trội

Đường sắt có tỷ lệ tai nạn thấp hơn nhiều so với đường bộ. Tuyến đường riêng biệt, ít va chạm với phương tiện khác, đảm bảo an toàn cho hàng hóa nhạy cảm như máy móc công nghiệp, thiết bị điện lực.

3. Chi phí tối ưu

Chi phí vận tải đường sắt thường thấp hơn đường bộ khi vận chuyển cự ly dài. Một toa tàu có thể thay thế nhiều xe moóc đặc chủng, giúp tiết kiệm nhiên liệu, phí cầu đường, và nhân công.

4. Khả năng kết nối đa phương thức

Tàu hỏa dễ dàng kết nối với cảng biển và đường bộ nhờ các depot và ga hàng hóa. Điều này tạo thuận lợi cho hàng siêu trọng từ nhà máy tới công trường hoặc từ nội địa ra cảng xuất khẩu.

5. Giảm áp lực giao thông đường bộ

Một đoàn tàu chở hàng siêu trường siêu trọng có thể thay thế hàng trăm xe tải cỡ lớn, giảm ùn tắc, tai nạn và hư hỏng đường sá.

Trực quan: So sánh tàu hỏa và đường bộ

Ứng dụng thực tế trên thế giới

• Trung Quốc: Dùng tàu hỏa chở thiết bị điện gió từ nhà máy tới cảng, sau đó xuất khẩu đi châu Âu.

• Ấn Độ: Đường sắt vận chuyển thiết bị dầu khí nặng hàng trăm tấn đến các dự án năng lượng.

• Châu Âu: Các toa chuyên dụng vận chuyển tuabin gió và dầm thép dài xuyên biên giới EU.

• Mỹ: Union Pacific và BNSF Railway cung cấp dịch vụ “oversized cargo rail” cho thiết bị công nghiệp nặng.

Tình hình tại Việt Nam

Việt Nam có nhu cầu lớn về vận chuyển hàng siêu trọng cho:

• Dự án điện gió ở Tây Nguyên, miền Trung.

• Nhà máy nhiệt điện, thủy điện.

• Các dự án giao thông: cầu, metro, đường cao tốc.

Đường bộ gặp nhiều hạn chế vì cầu yếu, đường nhỏ, thủ tục xin phép phức tạp. Trong khi đó, đường sắt Bắc – Nam và các ga hàng hóa hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu này với chi phí thấp hơn. Tuy nhiên, cần nâng cấp hạ tầng và đầu tư thêm toa chuyên dụng.

Thách thức và giải pháp

• Hạn chế hạ tầng: Cầu đường sắt, ga bốc dỡ chưa đồng bộ. → Giải pháp: đầu tư toa thấp, toa phẳng, cần cẩu chuyên dụng.

• Chi phí đầu tư ban đầu cao: Toa đặc chủng và thiết bị bốc xếp đắt đỏ. → Cần hợp tác PPP, hỗ trợ tài chính.

• Thiếu ga hàng chuyên biệt: → Quy hoạch thêm depot logistics cho hàng siêu trọng.

• Thủ tục hành chính: Vẫn mất thời gian khi trung chuyển. → Đẩy mạnh số hóa, đơn giản hóa quy trình.

Kết luận

Tàu hỏa có lợi thế lớn trong vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng nhờ khả năng chở khối lượng lớn, an toàn, chi phí tối ưu và kết nối đa phương thức. Trong bối cảnh nhu cầu vận chuyển thiết bị công nghiệp, năng lượng và hạ tầng ngày càng tăng.

Đường sắt sẽ đóng vai trò chiến lược, giúp giảm áp lực giao thông đường bộ và nâng cao hiệu quả logistics quốc gia. Với sự đầu tư bài bản, Việt Nam hoàn toàn có thể biến đường sắt thành “xương sống” trong vận tải hàng siêu trường siêu trọng tương lai.

LIÊN HỆ NGAY ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN VÀ HỖ TRỢ MIỄN PHÍ

Xem thêm:

Vận chuyển giấy tờ bằng đường sắt

Logistics bền vững: Vì sao đường sắt giữ vai trò then chốt? – VIETRAIL CARGO

Vận chuyển sầu riêng đi Trung Quốc – Công ty Bưu vận Chuyển Phát Nhanh Quốc tế Đông Dương