So sánh chi phí vận tải hàng hóa: đường sắt, đường bộ và đường biển

Khi doanh nghiệp cần vận chuyển hàng hóa, câu hỏi lớn nhất thường là: chọn phương thức nào vừa rẻ vừa hiệu quả?

Hiện nay, ba phương thức chính gồm đường sắt, đường bộ và đường biển. Mỗi loại có mức chi phí và ưu nhược điểm riêng. Để có quyết định phù hợp, chúng ta cần so sánh cụ thể.

Vận tải đường bộ – linh hoạt nhưng chi phí cao

Đường bộ chiếm tỷ trọng lớn trong vận tải nội địa. Xe tải, container có thể đi thẳng từ kho đến khách hàng.

• Ưu điểm:

  • Linh hoạt, không phụ thuộc lịch trình cố định.

  • Phù hợp hàng nhỏ, trung bình hoặc giao hàng nhanh.

  • Dễ kết nối nhiều điểm giao nhận.

• Nhược điểm:

  • Chi phí nhiên liệu, cầu đường, khấu hao xe cao.

  • Giá vận chuyển trên mỗi tấn/km thường đắt hơn đường sắt và đường biển.

  • Chịu ảnh hưởng lớn từ tắc đường, tai nạn, quy định tải trọng.

• Chi phí thực tế:
  Vận chuyển hàng container Bắc – Nam bằng xe tải 40 feet có thể từ 40 – 50 triệu đồng. So với đường sắt hay đường biển, mức này cao hơn khoảng 20 – 30%.

  

Vận tải đường sắt – cân bằng chi phí và tốc độ

Đường sắt nổi bật với khả năng chở hàng khối lượng lớn, ổn định. Tuyến Bắc – Nam, quốc tế sang Trung Quốc đều khai thác mạnh.

• Ưu điểm:

  • Chi phí trung bình, thấp hơn đường bộ, cao hơn đường biển.

  • Khả năng vận chuyển khối lượng lớn, hàng nặng, hàng công nghiệp.

  • Ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết, tai nạn.

  • Tốc độ nhanh hơn đường biển, ổn định hơn đường bộ.

• Nhược điểm:

  • Thiếu linh hoạt, phải trung chuyển từ ga đến kho.

  • Hạ tầng đường sắt Việt Nam còn hạn chế, tốc độ chưa quá cao.

• Chi phí thực tế:
  Một container 40 feet từ Hà Nội đi TP.HCM bằng đường sắt khoảng 30 – 35 triệu đồng. Mức này rẻ hơn vận tải đường bộ nhưng vẫn cao hơn đường biển.

  

Vận tải đường biển – rẻ nhất cho khối lượng lớn

Đường biển chiếm ưu thế tuyệt đối trong vận tải quốc tế và hàng khối lượng lớn. Đây là lựa chọn phổ biến khi xuất nhập khẩu.

• Ưu điểm:

  • Giá thành rẻ nhất trên mỗi tấn/km.

  • Phù hợp vận chuyển hàng nặng, cồng kềnh, container số lượng lớn.

  • Hệ thống cảng biển quốc tế phát triển mạnh.

• Nhược điểm:

  • Thời gian vận chuyển lâu, phụ thuộc thời tiết.

  • Không phù hợp hàng cần giao gấp hoặc hàng dễ hỏng.

  • Cần kết hợp thêm vận tải bộ/đường sắt để giao tận nơi.

• Chi phí thực tế:
  Vận chuyển container 40 feet Bắc – Nam bằng đường biển chỉ khoảng 15 – 20 triệu đồng. Mức này bằng 50% so với đường bộ.

  

Bảng so sánh chi phí và đặc điểm

Nên chọn phương thức nào?

• Nếu cần giao hàng nhanh, linh hoạt, chọn đường bộ. Ví dụ: giao thực phẩm, hàng bán lẻ.

• Nếu cần cân bằng chi phí và tốc độ, chọn đường sắt. Ví dụ: hàng công nghiệp, vật liệu xây dựng.

• Nếu cần giảm tối đa chi phí, chọn đường biển. Ví dụ: xuất khẩu nông sản, thủy sản, hàng container số lượng lớn.

Xu hướng logistics đa phương thức

Trong thực tế, doanh nghiệp thường không chọn riêng một phương thức. Xu hướng hiện nay là kết hợp đa phương thức:

• Đường biển cho chặng dài quốc tế.

• Đường sắt cho chặng xuyên quốc gia.

• Đường bộ cho khâu giao nhận cuối cùng.
  Cách làm này giúp tối ưu chi phí, đảm bảo thời gian và giảm rủi ro.

Kết luận

Mỗi phương thức vận tải hàng hóa đều có chi phí và ưu nhược điểm riêng. Đường bộ nhanh nhưng tốn kém, đường sắt cân bằng, đường biển rẻ nhất nhưng chậm.

Doanh nghiệp cần cân nhắc loại hàng, thời gian, ngân sách để chọn giải pháp tối ưu. Trong tương lai, xu hướng kết hợp đường sắt, đường bộ và đường biển sẽ giúp ngành logistics Việt Nam phát triển bền vững và hiệu quả hơn.

LIÊN HỆ NGAY ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN VÀ HỖ TRỢ MIỄN PHÍ

Xem thêm:

Vận chuyển giấy tờ bằng đường sắt

Logistics bền vững: Vì sao đường sắt giữ vai trò then chốt? – VIETRAIL CARGO

Vận chuyển sầu riêng đi Trung Quốc – Công ty Bưu vận Chuyển Phát Nhanh Quốc tế Đông Dương