Tàu cao tốc hydrogen – bước tiến mới cho giao thông hành khách

Hãy thử tưởng tượng: bạn bước lên một con tàu cao tốc sáng bóng, khoang yên tĩnh, không khí trong lành. Khi tàu rời ga, thay vì tiếng động cơ gầm rú và mùi dầu diesel, bạn chỉ nghe tiếng gió lướt qua cửa sổ và nhìn những cột hơi nước trắng thoát ra từ nóc tàu.

Đó không phải là cảnh trong phim khoa học viễn tưởng, mà chính là viễn cảnh gần kề của tàu cao tốc hydrogen – giải pháp giao thông xanh đang được thế giới kỳ vọng.

Tàu cao tốc hydrogen là gì?

Khác với tàu diesel hay tàu điện truyền thống, tàu hydrogen vận hành bằng pin nhiên liệu hydro. Hydro được nén trong bình chứa, khi kết hợp với oxy trong không khí sẽ sinh ra điện năng để chạy động cơ. Sản phẩm phụ duy nhất là nước tinh khiết dưới dạng hơi nước. Nghĩa là con tàu chạy với tốc độ hàng trăm km/h mà không thải ra khí CO2. Đây là điểm mấu chốt khiến công nghệ này được xem như “chìa khóa vàng” trong cuộc cách mạng xanh của ngành đường sắt.

Ưu điểm của tàu cao tốc hydrogen

Điểm khiến nhiều quốc gia quan tâm đến hydrogen chính là sự cân bằng giữa hiệu suất – môi trường – chi phí hạ tầng:

• Xanh tuyệt đối: Không khói bụi, không CO2, chỉ thải hơi nước.

• Nhanh và mạnh: Các mẫu thử nghiệm có thể đạt tốc độ 250–300 km/h, không kém gì Shinkansen hay TGV.

• Không cần điện khí hóa toàn tuyến: Các tuyến đường sắt chưa có hạ tầng điện có thể khai thác ngay bằng hydrogen.

• Giảm tiếng ồn: Động cơ pin nhiên liệu êm hơn diesel, hành khách được trải nghiệm yên tĩnh hơn.

• Tính linh hoạt cao: Có thể dùng cho cả tàu đô thị ngắn tuyến và tàu liên tỉnh đường dài.

  

Hydrogen – vì sao được chọn?

Hydrogen không phải nhiên liệu mới, nhưng giờ đây nó trở thành tâm điểm nhờ 3 yếu tố:

1. Sạch: Hydro sản xuất từ năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) được gọi là “hydrogen xanh”. Nó giúp giảm phụ thuộc nhiên liệu hóa thạch.

2. Dễ lưu trữ và vận chuyển: Hydro có thể được nén trong bình, đưa lên tàu như nhiên liệu bình thường.

3. Phù hợp chiến lược quốc gia: Nhiều nước cam kết trung hòa carbon vào 2050, nên hydrogen là lựa chọn bắt buộc nếu muốn giảm nhanh khí thải trong giao thông.

Thực tế thế giới đã làm gì?

• Đức là nước tiên phong, năm 2018 đã đưa tàu Coradia iLint vào hoạt động thương mại. Dù chỉ chạy tốc độ 140 km/h, nhưng thành công này chứng minh hydrogen có thể vận hành an toàn.

• Nhật Bản không chịu kém cạnh, hãng JR East phát triển tàu HYBARI, kết hợp pin nhiên liệu hydro và pin lithium-ion. Mục tiêu: đạt tốc độ cao và đưa vào khai thác trong thập niên 2030.

• Trung Quốc đang nghiên cứu tàu hydrogen tốc độ 250 km/h, tham vọng dùng cho cả tuyến liên vận quốc tế.

• Anh và Pháp cũng có dự án thay thế dần tàu diesel bằng hydrogen, đặc biệt trên các tuyến chưa điện khí hóa.

Trải nghiệm hành khách trên tàu hydrogen

Hãy tưởng tượng bạn bước vào khoang tàu: không khí mát, không còn mùi khói dầu. Ghế ngồi được thiết kế rộng rãi, có ổ cắm sạc, Wi-Fi. Khi tàu rời ga, bạn gần như không cảm nhận rung lắc hay tiếng ồn lớn.

Ngoài cửa sổ, cảnh vật lướt qua nhanh chóng. Phía xa, thay vì khói đen, bạn chỉ thấy một làn hơi nước trắng nhẹ như mây. Đây chính là trải nghiệm “xanh” mà hydrogen mang lại. Với nhiều hành khách, nó không chỉ là một chuyến đi, mà còn là thông điệp họ góp phần bảo vệ hành tinh.

Thách thức còn tồn tại

Tất nhiên, hydrogen không hoàn hảo. Ngành đường sắt vẫn đối mặt nhiều thách thức:

• Chi phí cao: Công nghệ pin nhiên liệu và sản xuất hydro xanh vẫn đắt đỏ.

• Hạ tầng tiếp nhiên liệu hạn chế: Không phải ga nào cũng có trạm nạp hydro.

• An toàn lưu trữ: Hydro là khí dễ cháy, cần công nghệ tiên tiến để đảm bảo an toàn.

• Hiệu suất còn thấp: Pin hydro chưa đạt hiệu quả cao như điện trực tiếp.

Tương lai hydrogen trong giao thông

Các chuyên gia dự đoán, khi chi phí hydro xanh giảm, tàu hydrogen sẽ cạnh tranh sòng phẳng với tàu điện cao tốc. Nhật Bản, Đức, và Trung Quốc đang dẫn đầu, nhưng xu hướng chắc chắn lan rộng sang nhiều quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.

Nếu Việt Nam xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam, hydrogen có thể là lựa chọn cho một phần mạng lưới, đặc biệt với những đoạn khó triển khai điện khí hóa.

Kết luận

Tàu cao tốc hydrogen không chỉ đơn thuần là một phương tiện di chuyển. Nó là minh chứng cho nỗ lực toàn cầu nhằm xây dựng giao thông bền vững. Hành khách tương lai sẽ được trải nghiệm tốc độ cao, không khí sạch và hành trình yên tĩnh. Trong khi Trái Đất giảm được gánh nặng khí thải.

Đây không còn là giấc mơ xa vời, mà đang dần trở thành hiện thực tại nhiều quốc gia. Hydrogen chính là chìa khóa mở ra tương lai “đi nhanh nhưng đi xanh” cho ngành vận tải hành khách.

LIÊN HỆ NGAY ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN VÀ HỖ TRỢ MIỄN PHÍ

Xem thêm:

Vận chuyển giấy tờ bằng đường sắt

Logistics bền vững: Vì sao đường sắt giữ vai trò then chốt? – VIETRAIL CARGO

Vận chuyển sầu riêng đi Trung Quốc – Công ty Bưu vận Chuyển Phát Nhanh Quốc tế Đông Dương