TP Hồ Chí Minh: Phát triển nhân lực – Từng bước làm chủ công nghệ đường sắt đô thị

1. Đường sắt đô thị TP Hồ Chí Minh bước vào giai đoạn tăng tốc

Với việc tuyến Metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên đã chính thức vận hành thương mại từ cuối năm 2024, TP Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ mạng lưới metro.

Trong giai đoạn 2025 – 2030, thành phố dự kiến khởi công 9 tuyến metro, tổng chiều dài hơn 355 km, tổng vốn đầu tư lên đến 44 tỷ USD. Bao gồm các tuyến số 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 và các đoạn kéo dài cải thiện khả năng kết nối vùng.

Sự bùng nổ hạ tầng này đòi hỏi TP Hồ Chí Minh phải có nguồn nhân lực chất lượng cao để vận hành, bảo trì và quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế.

2. Bài toán khó: Nhân lực metro vẫn thiếu và yếu chuyên môn

Dù metro số 1 đã đi vào hoạt động, lực lượng nhân sự hiện nay còn thiếu kinh nghiệm chuyên sâu. Họ chủ yếu có kiến thức tổng hợp, thiếu các kỹ năng cốt lõi như:

• Quản lý kỹ thuật metro

• Vận hành – bảo trì theo tiêu chuẩn quốc tế

• Điều khiển – tự động hóa

• Tiếp nhận và làm chủ công nghệ mới

Phần lớn các hạng mục quan trọng vẫn phải phụ thuộc chuyên gia nước ngoài, ảnh hưởng tiến độ dự án, giảm hiệu quả đầu tư công và gây khó khăn trong quá trình chuyển giao công nghệ.

3. TP Hồ Chí Minh triển khai đề án đào tạo nhân lực metro đến năm 2050

Nhằm giải quyết “bài toán nhân lực metro”, TP Hồ Chí Minh đã ban hành Đề án đào tạo – bồi dưỡng cán bộ phát triển đường sắt đô thị giai đoạn 2025–2030, tầm nhìn 2050.

Các nhóm ngành được đào tạo gồm:

• Kỹ thuật hạ tầng – công trình metro

• Tín hiệu – điều khiển – tự động hóa

• Điện khí hóa

• Phương tiện – cơ khí

• Vận hành – dịch vụ metro

• Bảo trì – sửa chữa

• CNTT – dữ liệu metro

• Quản lý dự án – kinh tế vận tải

• Môi trường – an toàn – phòng chống rủi ro

• Quy hoạch TOD

Mục tiêu nhân lực đến năm 2030:

• 50% nhân sự quản lý metro được đào tạo chuyên sâu

• 5–10 cán bộ trình độ thạc sĩ

• Đào tạo 160 nhân sự quản lý dự án

Mục tiêu 2035:

• 80% nhân sự metro được đào tạo

• 30% thạc sĩ, 10% tiến sĩ

• 310 nhân sự quản lý dự án

Mục tiêu 2045:

• Chuẩn hóa 100% đội ngũ metro

• Hơn 50% trình độ thạc sĩ, 10–20% tiến sĩ

• 400 nhân sự quản lý dự án

Mỗi năm, tối thiểu 50% cán bộ metro được đưa đi đào tạo quốc tế, học hỏi mô hình vận hành hiện đại của Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu…

4. Hướng đến mục tiêu làm chủ công nghệ, vận hành metro an toàn – bền vững

Việc đầu tư bài bản cho nguồn nhân lực giúp TP Hồ Chí Minh:

• Làm chủ công nghệ metro, giảm phụ thuộc nước ngoài

• Tăng hiệu quả vận hành – bảo trì

• Rút ngắn thời gian triển khai các tuyến mới

• Đảm bảo an toàn hệ thống trong dài hạn

• Phát triển đô thị theo hướng thông minh – bền vững

• Góp phần giảm ùn tắc, cải thiện môi trường sống

Metro không chỉ là phương tiện giao thông mà còn là hạ tầng chiến lược thúc đẩy tăng trưởng, thay đổi diện mạo đô thị.

XEM THÊM:

Quảng Ngãi quyết tâm xóa 100% lối đi tự mở qua đường sắt đến năm 2026

Vận chuyển cám Con Cò từ Thanh Hóa đi Vinh bằng đường sắt – An toàn, nhanh chóng, tiết kiệm